Orofaciale Fysiotherapie

Bij pijn aan de kaak grijp niet als eerste naar geneesmiddelen, zoals paracetamol, ibuprofen of sterkers maar probeer eerst koude pakking met ijs. Eerste hulp bij pijn en het kaakgewricht is een coldpack (ijs) in handdoek of washandje tegen het gewricht (net voor de gehoorsingang) en op de wang voor 20 minuten. De pijn zakt dan en werkt betere dan paracetamol en ibuprofen.  

- Coldpacks zijn verkrijgbaar bij Kruidvat, Etos, DA de apotheek. Maar eenvoudiger zijn ijsblokjes in een plastic zakje. 

Docent-onderzoeker Hedwig van der Meer promoveert op het optimaliseren van de behandeling van mensen met hoofdpijn en kaakklachten. Hoofdpijn. Het hoort erbij en er is weinig aan te doen, zo denken veel mensen. Niets is minder waar, weet Hedwig van der Meer.

Ze is docent-onderzoeker bij de opleiding Fysiotherapie van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en ontving in 2015 een NWO-promotiebeurs voor leraren vanuit de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Daarmee gaf ze haar promotieonderzoek vorm. Wat is de relatie tussen hoofdpijn en kaakklachten? En hoe kunnen fysiotherapeuten patiënten met dergelijke klachten zo goed mogelijk behandelen? Op 11 maart verdedigt ze haar proefschrift. 

‘De kaak komt niet aan bod in de bacheloropleiding Fysiotherapie’, vertelt Hedwig van der Meer. ‘Het is een klein onderdeel van het menselijk lichaam, maar heeft met veel zaken een relatie, zoals hoofdpijn en oorsuizen. Eén op de 5 à 6 mensen heeft kaakklachten. Bijvoorbeeld een knakkend kaakgewricht of pijn in de kauwspieren. Van de mensen met pijnklachten heeft 4 op de 5 óók last van hoofdpijn. Een orofaciaal fysiotherapeut - een fysiotherapeut die zich richt op het hoofd en de hals - kan hoofdpijn niet altijd oplossen, maar sommige klachten wel verminderen. Door de kaak te beïnvloeden kan hij of zij het aantal aanvallen van migraine bijvoorbeeld laten afnemen.’

Artikel HVA:  

Vraag: Pijn aan de kaak komt vaker voor dan je denkt en altijd ongelegen. Soms uitstralend naar het oor en anders uitstralend naar oog en de slaapstreek. De pijn is zeer hinderlijk en je slaapt er zelfs slecht van. Je irriteert je erover en zit je te verbijten van de pijn. Pijn bestrijding met paracetamol en ibuprofen werkt niet. Hoe komt dat en wat kan de oorzaak zijn?

Het kauwstelsel bestaat uit spieren, het kaakgewricht, het gebit, de nek, de schedel en een verfijnd netwerk van het (perifeer) zenuwstelsel. Het kaakgewricht zit vlak voor je gehoorgang. Overbelasting van de spieren, afwijkend mondgedrag met verkeerde bewegingen of bijvoorbeeld klemmen door stress kunnen deze pijnklachten veroorzaken.

Oorsuizen en duizeligheid worden in de bijsluiter van het Janssen vaccin opgenomen als bijwerking. Het EMA heeft besloten deze toe te voegen na analyse van gegevens uit onderzoeken en meldingen. Duizeligheid staat ook al in de bijsluiter van het Pfizer/BioNTech (Comirnaty), Astrazeneca (Vaxzevria) en Moderna (Spikevax) vaccin. Oorsuizen staat niet in de bijsluiters van deze coronavaccins.

600 meldingen oorsuizen en meer dan 4000 meldingen duizeligheid

Mensen kunnen  om veel redenen kaakklachten of pijn in het hoofd- halsgebied hebben. Je zoekt naar een oplossing, je bent mogelijk al bij de huisarts, KNO-arts voor oorklachten geweest of bij een neuroloog voor de hoofdpijn. De tandarts kan ook niets vinden aan je gebit, maar je blijft toch kaakklachten houden, de mondhygiënist ziet ook geen aanleiding en de kaakchirurg heeft ook geen oplossing op dat moment, want alles functioneert perfect. 

En toch hou je die klachten. 
Kijk dan eens bij de kaakfysiotherapeut! Een fysiotherapeut? Ja, want al 35 jaar ben ik actief als Orofaciaal Fysiotherapeut en niet een fysiotherapeut die ook wel eens wat met kaakklachten doet. Probleem direct beetpakken en niet iets proberen, waarbij geen resultaten geboekt zijn. Jij wilt van je klachten af. Dat kan. Ervaringen uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst. Samen met je huisarts, tandarts en andere specialisten om jou heen zoeken we naar de oplossing. Dat is iets wat je wilt, van je vervelende klachten af komen. 

Moet je daar zelf wat voor doen?
Zeker, kaakklachten gaan  niet vanzelf over. Altijd krijg je oefeningen mee, je krijgt leefadviezen (onder andere je tanden zijn niet het gereedschap om verpakkingen open te maken) en je krijgt  tips om met minder problemen gewoon te kunnen eten. 

Wat kun je niet van mij verwachten? 
Ik ben niet de persoon met de gouden handen. Alle klachten verdwijnen niet als sneeuw voor de zon. Wat je wel van mij kunt verwachten dat we met elkaar zoeken naar een oplossing tot vermindering of verdwijnen van de klachten. 80% heeft genoeg aan 2 tot 4 behandelingen, een klein deel komt 6 tot 8 keer per jaar terug voor stuk onderhoud en een heel kleine groep kan (mag) ik doorverwijzen naar een veel betere oplossing. Ik ben blij dat veel huisartsen, tandartsen en medisch specialisten naar mij doorverwijzen. Geeft mij vertrouwen door te gaan op deze weg om mensen met klachten te ondersteunen. 

Meer weten wat je kunt doen? 

Maak een afspraak, direct voor je kaak. 


 

Artsen in België zien een toename van het aantal kaakklachten. In de Belgische krant Het Nieuwsblad zegt een kaakspecialist dat de klachten vooral te wijten zijn aan een verkeerd gebruik van mondkapjes. "Gebruik een passend mondmasker dat niet afzakt, want als mondmaskers afzakken proberen we dat vaak te corrigeren met de kaak, en die is die beweging niet gewend."

"Het mondmasker op zijn plaats houden en erdoorheen praten, belast de kaak ferm", zegt ze tegen de krant. Maar ook stress vanwege de coronacrisis wordt gezien als een oorzaak van de klachten. Aldus het artikel. 

Ook Kaak-Fysiotherapeut Hans van Mourik ziet een toename van kaakpijn en kaakklachten het afgelopen half jaar. Veel patiënten geven klachten aan vanwege de spanning die rond corona-stress blijven hangen. "Of het model van het mondkapje daar iets mee te maken heeft" is de fysiotherapeut nog niet duidelijk. "Je hebt uiteenlopende modellen die ik zelf ook regelmatig afwissel. Van chirurchische (voor het werk) tot de consumenten mondneuskap voelt de één prettiger aan bij het dragen."
Over het algemeen is de mens er niet op gebouwd om permanent onze mond/neus af te sluiten met een masker. De orofaciaal fysiotherapeut Van Mourik gaat wel een onderzoek doen naar klachten en relatie van het mondkap.